Mulleres e mar
As razóns da inclusión da perspectiva de xénero
A pesca e a acuicultura seguen sendo importantes fontes de alimentos, nutrición, ingresos e medios de vida para centos de millóns de persoas en todo o mundo. Ademais, o peixe segue sendo un dos produtos alimenticios máis comercializados do mundo e máis da metade do valor das exportacións pesqueras procede de países en desenvolvemento.
Os últimos informes elaborados por persoal experto de alto nivel, organizacións internacionais, representantes da industria e da sociedade civil coinciden en destacar o enorme potencial (que será aínda maior no futuro) que teñen os océanos e as augas continentais de contribuír de forma destacada á seguridade alimentaria ea nutrición adecuada dunha poboación mundial que se prevé que alcanzará os 9.700 millóns de habitantes en 2050. Esta maior concienciación da importante función que o sector desempeña na nutrición ten unha maior responsabilidade respecto de como se manexan os recursos coa fin de garantir unha alimentación nutritiva e saudable para a totalidade da poboación mundial.
A segunda Conferencia Internacional sobre Nutrición, 2015, confirmou a importancia do peixe e os produtos alimentarios mariños como fonte de alimentación e saúde para moitas comunidades costeras e, especialmente, “nos 1 000 primeiros días de vida".
A mellora das prácticas de xestión de recursos naturais e protección do medio, en particular dos océanos, require a redución da pobreza e lograr o sustento e a seguridade alimentaria nas comunidades costeiras.
A respecto da inclusión da perspectiva de xénero na xestión dos recursos dos océanos e do impacto do cambio ambiental global neles, diversos documentos internacionais, como ONU ou FAO, salientan razóns coma as que seguen:
- A pesca a pequena escala (marítima e fluvial) emprega aproximadamente o 90 por cento do total de persoas dedicadas a esta actividade. As mulleres representan máis do 19 por cento do total de persoas que participaban directamente no sector pesqueiro primario en 2014, pero cando se inclúe o sector secundario (por exemplo, a elaboración e o comercio), as mulleres constitúen aproximadamente a metade da man de obra total.
- As mulleres e os homes teñen diferentes papeis, responsabilidades e coñecementos na xestión recursos naturais.
- Existen diferenzas de xénero en dereitos e acceso a recursos naturais.
- As mulleres aínda están ausentes dos procesos de toma de decisión, en todos os niveis, sobre o cambio climático e dos relacionados cos recursos naturais.
- O acceso a novas tecnoloxías, información e formación, relacionadas coa xestión de recursos naturais, está fortemente influenciado polo xénero, de tal maneira que a maioría de iniciativas neste terreo está dirixida aos homes.
- A degradación dos recursos naturais prexudica de forma desproporcionada ás comunidades rurais. Diferenzas significativas entre o os roles e os dereitos das mulleres e dos homes en moitas sociedades confiren unha maior vulnerabilidade ás mulleres respecto ao deterioro de recursos naturais. A vulnerabilidade depende dos tipos de recursos que manexan as mulleres e dos seus dereitos para mobilizar estes recursos, e xestionar os seus medios de subsistencia, pois quen teña acceso limitado aos recursos, terá menor capacidade para afrontar os impactos que se produzan sobre eles.
Mariette Correa (2015), Senior Programme Coordinator with International Collective in Support of Fishworkers, afirma que en 2010 se aprobou unha "Axenda compartida de xénero para o mantemento da vida e os medios de subsistencia nas comunidades pesqueiras" adoptada por unha ampla rede de mulleres en organizacións pesqueiras, académicas, practicantes, activistas sociais e outras organizacións da sociedade civil. Estas directrices recoñecen o papel fundamental das mulleres na pesca en pequena escala e que a igualdade de xénero é fundamental para a pesca sustentable.
É imperativo que as directrices da "Axenda compartida de xénero para o mantemento da vida e os medios de subsistencia nas comunidades pesqueiras" sexan agora implementadas, proporcionando unha oportunidade para que as mulleres poidan garantir os dereitos de tenencia, a participación igual nos procesos de toma de decisións, a protección contra a discriminación e os espazos para que as mulleres traballadoras do mar e as súas organizacións participen no seguimento da súa implantación.
Descobre moito máis en:
